Γενική αναισθησία και παιδί

Για τους γονείς, η σκέψη πως το παιδί τους θα υποβληθεί σε γενική αναισθησία (γενική νάρκωση) είναι σχεδόν τρομακτική και μπορεί να τους αποδιοργανώσει εντελώς! Δυστυχώς, η μοναδική πληροφόρηση των γονέων για τη γενική νάρκωση είναι από τα ΜΜE που προβάλλουν μόνο κάποια απίθανη ιστορία ιατρικής επιπλοκής που συμβαίνει 1 στο 1.000.000 (κυριολεκτικά!) και φυσικά ποτέ δεν αναφέρουν τα υπόλοιπα 999.999 χειρουργεία που δεν είχαν κάποιο πρόβλημα, αφού αυτά δεν αποτελούν είδηση!

Είναι ασφαλής η γενική νάρκωση;

Η γενική νάρκωση είναι, χωρίς οποιαδήποτε αμφιβολία, ο πιο ασφαλής τρόπος να χειρουργηθεί κανείς. Πολλούς ασθενείς τους φοβίζει το γεγονός ότι θα κοιμηθούν και δεν θα έχουν τον «έλεγχο», ενώ κάποιους άλλους, το γεγονός ότι θα κοιμούνται, τους κάνει να νιώθουν «αβοήθητοι». Σε άλλους πάλι, η όλη διαδικασία προκαλεί φόβο. Στην πραγματικότητα, όμως, ανεξάρτητα από το πώς αισθάνεται κανείς, σημασία έχει τι είναι τελικά το πιο ασφαλές.

Τι είναι ο αναισθησιολογικός κίνδυνος;

Eίναι η πιθανότητα να πάθει κανείς κάτι κατά τη διάρκεια του χειρουργείου από τα φάρμακα της αναισθησίας. Πριν προχωρήσουμε, ας ξεδιαλύνουμε κάποια πράγματα:

• Oι ΩΡλ επεμβάσεις στα παιδιά είναι επεμβάσεις μικρής βαρύτητας, είναι προγραμματισμένες (δηλαδή δεν γίνονται επειγόντως και χωρίς να ελεγχθεί πλήρως το παιδί) και γίνονται σε παιδιά με άριστη γενική κατάσταση (δηλαδή όχι σε παιδιά π.χ. βαριά άρρωστα από κάποια σοβαρή νόσο ή τραυματισμένα έπειτα από τροχαίο!)
• Mε τις σύγχρονες φαρμακευτικές ουσίες και το υπερσύγχρονο monitoring (monitor=συσκευή που ελέγχει όλες τις λειτουργίες του ασθενούς), ο αναισθησιολογικός κίνδυνος σε υγιείς ασθενείς που υποβάλλονται σε προγραμματισμένη επέμβαση μικρής βαρύτητας είναι μικρότερος από 1 στις 45.000. Δηλαδή, χρειάζονται 45.000 αναισθησίες για να έχουμε 1 σοβαρή αναισθησιολογική επιπλοκή
• Το εντυπωσιακά μικρό αυτό ποσοστό οφείλεται στον εξονυχιστικό προ-επεμβατικό έλεγχο και στο ότι υπάρχει εξειδικευμένος άναισθησιολόγος σε κάθε χειρουργική αίθουσα (που δεν υπήρχε πριν από 20 χρόνια), ο οποίος μάλιστα υποβοηθάται και από υπερσύγχρονες ηλεκτρονικές και μηχανικές συσκευές που του επιτρέπουν την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση οποιασδήποτε κατάστασης.

Άκουσα στις ειδήσεις πως κάποιος πέθανε από γενική νάρκωση. Yπάρχει τέτοια πιθανότητα;

Όχι, Kανείς δεν έχει πεθαίνει από την ίδια την αναισθησία εδώ και δεκαετίες! Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, άτομα με πολύ βαριά προβλήματα υγείας που χειρουργούνται σε επείγουσες συνθήκες (τροχαία, ανεύρυσμα αορτής, εγκεφαλική αιμορραγία) μπορεί να καταλήξουν στο χειρουργείο, όμως δεν φταίει η νάρκωση για αυτό, αλλά η βαρύτητα και το επείγον της κατάστασης.

Γιατί δεν μπορεί το παιδί μου να χειρουργηθεί με τοπική αναισθησία;

Χωρίς υπερβολή, η χορήγηση τοπικής αναισθησίας σε παιδί αγγίζει τα όρια της βαρβαρότητας, είναι επικίνδυνη για το παιδί και δεν την κάνουμε ποτέ. Η τοπική αναισθησία, τη στιγμή που γίνεται και μέχρι να δράσει το φάρμακο, είναι πολύ επώδυνη και τρομακτική για ένα παιδί. Eπίσης, σε κάθε χειρουργείο απαιτείται ο ασθενής να είναι ακίνητος. είναι αδύνατον για ένα μικρό παιδί να κυριαρχήσει στον φόβο του και να μην κουνιέται, να μην κλαίει και να μη θέλει να «ξεφύγει» από κάτι τόσο τρομακτικό! Oύτε καν οι περισσότεροι ενήλικοι δεν το καταφέρνουν.

Μπορεί τότε να δοθεί μέθη ή έστω ελαφριά νάρκωση;

Μέθη δίνουμε όταν θέλουμε απλώς ακινησία και συνεργασία, όπως για να κάνουμε μια μαγνητική τομογραφία σε ένα παιδάκι. Για χειρουργικές πράξεις και ειδικά για τις επεμβάσεις που γίνονται σε πολύ μικρό «χώρο» (αυτί, μύτη, στόμα) κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο, ιδίως σε σύγκριση με την ασφάλεια της γενικής νάρκωσης. O Παιδο-αναισθησιολόγος ξέρει με ακρίβεια τι πρέπει να κάνει και ποια ποσότητα φαρμάκων να δώσει, ώστε το παιδί να είναι βαθιά κοιμισμένο κατά τη διάρκεια της επέμβασης, αλλά και να ξυπνήσει εύκολα μετά από αυτήν.

Το παιδί μου ξυπνάει εύκολα, μπορεί να ξυπνήσει μέσα στο χειρουργείο;

O «ύπνος» του χειρουργείου δεν έχει καμιά σχέση με τον φυσιολογικό ύπνο, εκτός από τα όνειρα που μπορεί να δει κανείς που είναι κατά κανόνα και ευχάριστα. Στη γενική αναισθησία προσφέρουμε πολύ περισσότερα από έναν…απλό ύπνο:

• «κοιμίζουμε» (ναρκώνουμε) τον ασθενή
• δεν θα πονάει καθόλου
• δεν θα θυμάται τη διαδικασία
• δεν θα κουνιέται μέχρι να τελειώσουμε.

Ιστορίες ασθενών που…ξύπνησαν μέσα στο χειρουργείο είναι πάντα μυθοπλασίες και...φαντασιώσεις, διότι ο άναισθησιολόγος γνωρίζει πάντα και κάθε στιγμή το ακριβές «βάθος» της αναισθησίας και αν χρειάζεται να το αυξήσει ή να το μειώσει.
Δεν γίνεται να «ξυπνήσει» κανείς κατά την διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης από ένα θόρυβο αλλά ούτε από πόνο.
Το παιδί θα ξυπνήσει μόνο όταν το αποφασίσει ο Παιδο-αναισθησιολόγος και μάλιστα με ακρίβεια λίγων δευτερολέπτων!

Ποιος θα δώσει νάρκωση στο παιδί μου; Μπορώ να μιλήσω μαζί του;

Φυσικά και μπορείτε! Θα συναντήσετε τον Παιδο-αναισθησιολόγο κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο του παιδιού και θα μιλήσετε μαζί του όση ώρα θέλετε. Το παιδί σας θα το κοιμίσει έμπειρος και εξειδικευμένος Παιδο-αναισθησιολόγος, ο οποίος έχει ομάδα βοηθών αναισθησίας ειδικευμένη στην Παιδο-αναισθησιολογία.
Η νάρκωση και η ποσότητα των φαρμάκων καθορίζεται εξατομικευμένα ανάλογα με την ηλικία, το βάρος, το ύψος, τα προβλήματα υγείας του κάθε παιδιού ξεχωριστά και τη διάρκεια της επέμβασης.

Το παιδί μου τρομάζει με τις βελόνες, μπορεί να πάρει αναισθησία με μάσκα;

O φλεβοκαθετήρας είναι απαραίτητος πριν από κάθε επέμβαση και σε κάθε ασθενή για όσο χρόνο βρίσκεται στο νοσοκομείο, διότι μπορεί να χρειαστεί να πάρει κάποιο ενδοφλέβιο φάρμακο επειγόντως! Όμως, δεν θα πονέσει το παιδί όταν θα μπει ο φλεβοκαθετήρας, αφού η αναισθητική αλοιφή που βάζουμε στο σημείο που θα γίνει η ένεση θα έχει ήδη μουδιάσει το δέρμα του.

Eίμαι ψύχραιμος, μπορώ να είμαι στο χειρουργείο κατά την επέμβαση;

Όχι. O μόνος λόγος για να μπείτε στον χώρο του χειρουργείου είναι για να μειωθεί το στρες του παιδιού πριν κοιμηθεί. Όταν το παιδί έχει πλέον κοιμηθεί, ο γονέας βγαίνει έξω, ακόμα και αν είναι ιατρός ή αν είναι και ο ίδιος άναισθησιολόγος! Η παρουσία του μπορεί να είναι αποσταθεροποιητική και να προσθέσει μόνο άχρηστο και βλαβερό άγχος σε ολόκληρο το προσωπικό. Προέχει η ασφάλεια του παιδιού.

Μπορώ να είμαι κοντά στο παιδί μου όταν το κοιμίζουν;

O γονέας συνοδεύει το παιδί σχεδόν μέχρι μέσα στο χειρουργείο, εώς ότου αυτό να κοιμηθεί. Η πρακτική αυτή αποδεδειγμένα μειώνει το στρες του παιδιού, αλλά και του γονέα μπροστά στο…«άγνωστο» της επέμβασης. Την πρακτική αυτή την προτιμούν όλοι σχεδόν οι γονείς και τα παιδιά.
Όμως, κάποιοι γονείς είναι τόσο φοβισμένοι που μεταδίδουν τον φόβο στο παιδί και το ταλαιπωρούν άσκοπα. Έχουν τύχει περιπτώσεις ο γονέας να κλαίει ή και να λιποθυμάει και να πρέπει να αφήσουμε το παιδί προκειμένου να φροντίσουμε τον γονιό! Aν δεν είστε απόλυτα ψύχραιμος/η, είναι καλύτερο να περιμένετε στην αίθουσα αναμονής.

Μπορώ να είμαι κοντά στο παιδί μου τη στιγμή που ξυπνάει;

Φυσικά! Θα υποδεχτείτε το παιδί σας στην αίθουσα ανάνηψης που θα λαγοκοιμάται, όμως, ούτε θα καταλαβαίνει συνειδητά την παρουσία σας ούτε θα θυμάται κάτι. Όμως, σε ασυνείδητο επίπεδο, το παιδί καθησυχάζεται από τη γνώριμη φωνή και από τα στοργικά χάδια, σταδιακά συνέρχεται, αρχίζει να καταλαβαίνει και σταματάει να κλαίει!

Πόσο διαρκεί η νάρκωση;

Η σύγχρονη γενική Νάρκωση διαρκεί μόλις λίγα λεπτά παραπάνω από όσο διαρκεί η ίδια η χειρουργική επέμβαση.
Τα σύγχρονα αναισθητικά φάρμακα δρουν για μικρό χρονικό διάστημα και χορηγούνται όσο διαρκεί η επέμβαση. Με το τέλος της, η χορήγησή τους σταματά και μετά από λίγα λεπτά ο μικρός ασθενής «ξυπνά» και έχει μόνο λίγο βαρύ κεφάλι για 1-2 ώρες.

Γιατί θα κλαίει το παιδί μου στην ανάνηψη, πονάει πολύ;

Το παιδί δεν θα πονάει, διότι τα φάρμακα της νάρκωσης συνεχίζουν να δρουν για ώρες. Ίσως να κλαίει, διότι είναι φοβισμένο, ζαλισμένο, πεινασμένο, διψασμένο και εντελώς αποπροσανατολισμένο. Τα παιδιά αντιδρούν σε όλο αυτό το στρες με κλάμα, που, όμως, βοηθάει στην ταχύτερη αποβολή των φαρμάκων από τους πνεύμονες!
Μετά από 30-60min που το παιδί σας θα έχει συνέλθει περισσότερο, θα αντιλαμβάνεται καλύτερα και έτσι η παρουσία της μητέρας του θα το ηρεμήσει πλήρως.